التفات به بى‌جا بودن تشهد و سلام در اواسط ذکر سلام

الف) نمازگزارى در رکعت سوم تشهّد و سلام را مى‌گوید و در حین گفتن ذکر سلام متوجه مى‌شود رکعت چهارم را نخوانده است. حال حکم نمازش چیست؟
ب) با توجه به سؤال قبل اگر بعد از اتمام ذکرِ سلام سریعاً بفهمد رکعت چهارم را نخوانده است آیا باید نماز را دوباره بخواند؟
الف) باید بلند شود و رکعت چهارم را بخواند و تشهّد و سلام نماز را بدهد و بعد دو سجده سهو براى سلام بى‌جا بجا آورد.
ب) اگر هنوز کارى نکرده که نماز باطل شود، یعنى پشت به قبله نکرده و وضوى خود را هم باطل نکرده، باید مثل مسأله قبل عمل کند.

ظن (گمان) در نماز

منظور از ظن (گمان) در نماز چیست؟ حکم آن چه مى‌باشد؟ آیا کثیرالظن هم داریم؟ مثلاً اگر کسى گمان به انجام یک سجده دارد، حکمش چیست؟
ج) ظن همان احتمال راجح است؛ که در مورد رکعات نماز حکم یقین را دارد و در افعال نماز چنانچه جزء مظنون، مثل قرائت باشد، بنابر احتیاط واجب باید آن را به قصد قربت مطلقه، انجام دهد و نمازش صحیح است؛ ولى اگر مثل رکوع باشد، بنابر احتیاط باید رکوع خود را به‌جا آورده و نماز را هم اعاده نماید

شک در اداى نماز

اگر نمازى را بخوانیم و بعد شک کنیم که آیا خوانده‌ایم یا نه آیا باید نماز را اعاده کنیم یا خیر؟ و در فرض اعاده چگونه باید نیّت شود؟
ج) اگر شک مذکور بعد از گذشتن وقت نماز باشد، اعاده لازم نیست ولى اگر قبل از آن باشد، باید دوباره آن را بخواند؛ و نیّت آن مانند سایر ‏نمازها است و گفتن آن به لفظ و گذراندن در ذهن لازم نیست.‏

شک بعد از سلام

لطفاً شک بعد از سلام را توضیح دهید خصوصاً اگر بعد از سلام فراموش کنیم که چند رکعت نماز خوانده‌ایم؟

ج) اگر بعد از سلام نماز در تعداد رکعات نماز شک کند در صورتى که یک طرف شک او صحیح باشد مثلاً در نماز چهار رکعتى شک کند سه یا چهار یا پنج رکعت خوانده، اعتنا نمىکند ولى اگر هر دو طرف شک او باطل باشد مثلاً در نماز چهار رکعتى شک کند سه یا پنج رکعت خوانده است، نماز باطل است.

شک در تلفّظ کلمات نماز

شک در مورد تلفظ کلمات در غیر قرائت (حمد و سوره) مثلاً در تکبیرة الاحرام چگونه است؟

ج) در فرض مذکور اگر شک در وقوع آن دارد در صورتى که از محل نگذشته باشد، واجب است آن را بیاورد و اگر از محل گذشته است به شک خود اعتنا نکند. ولى اگر شک در صحت و فساد آنچه که انجام داده دارد نه شک در اصل وقوع آن، در این صورت حتى اگر هنوز در محل باشد به شک خود اعتنا نکند، البته نسبت به غیر از تکبیرة الاحرام و ارکان دیگر در صورت اخیر احتیاط به اعاده قرائت و ذکر است به نیت قربت و در رکن احتیاط به اتمام نماز و اعاده آن است.

احکام نماز آیات‏

نماز آیات دو رکعت است که هر رکعت آن پنج رکوع و دو سجده دارد و اسباب شرعى وجوب آن عبارت است از: کسوف خورشید و خسوف ماه، اگر چه مقدار کمى از آنها گرفته شود؛ زلزله و هر حادثه غیرعادى که باعث ترس بیشتر مردم شود مانند بادهاى سیاه یا سرخ و یا زرد که غیرعادى باشند؛ تاریکى شدید، فرو رفتن زمین و ریختن کوه، صیحه آسمانى و آتشى که گاهى در آسمان ظاهر مى‏شود. در غیر از کسوف و خسوف و زلزله، باید آن حادثه موجب ترس و وحشت بیشتر مردم شود، و حادثه‏اى که ترس آور نباشد و یا موجب ترس و وحشت افراد نادرى گردد، اعتبار ندارد. 

نماز آیات چگونه باید خوانده شود؟

به چند صورت مى‏توان آن را بجا آورد: صورت اول: بعد از نیت و تکبیرة الاحرام، حمد و سوره خوانده شود و به رکوع برود، سپس سر از رکوع برداشته و دوباره حمد و سوره را بخواند و به رکوع رود و باز سر از رکوع بردارد و حمد و سوره بخواند و به رکوع رود و سپس سر از رکوع بردارد و همین طور ادامه دهد تا یک رکعت پنج رکوعى که قبل از هر رکوعى حمد و سوره خوانده است انجام دهد، سپس به سجده رفته و دو سجده نماید و بعد براى رکعت دوم قیام کند و مانند رکعت اول انجام دهد و دو سجده را بجا آورد و بعد از آن تشهد بخواند و سلام دهد.

صورت دوم: بعد از نیت و تکبیرةالاحرام، حمد و یک آیه (البته احتساب بسم‌الله به عنوان یک آیه خلاف احتیاط است) از سوره‏اى را قرائت کرده و رکوع کند، سپس سر از رکوع بردارد و آیه دیگرى از آن سوره را بخواند و به رکوع رود، و بعد سر از رکوع برداشته و آیه دیگرى از همان سوره را قرائت نماید و همین طور تا رکوع پنجم ادامه دهد تا سوره‏اى که پیش از هر رکوع، یک آیه از آن را قرائت کرده، قبل از رکوع آخر تمام شود.

سپس رکوع پنجم را بجا آورد و به سجده رود، و پس از اتمام دو سجده، براى رکعت دوم قیام نماید و حمد و آیه‏اى از یک سوره را بخواند و به رکوع برود و همین طور مانند رکعت اول ادامه دهد تا تشهد بخواند و سلام دهد و چنانچه بخواهد براى هر رکوعى به یک آیه از سوره‏اى اکتفا کند، نباید سوره حمد را بیش از یک مرتبه در اول آن رکعت بخواند. صورت سوم: یکى از رکعت‌ها را به یکى از دو صورت و رکعت دیگر را به نحو دیگر بجا آورد. صورت چهارم: سوره‏اى را که آیه‏اى از آن را در قیام پیش از رکوع اول خوانده، در قیام پیش از رکوع دوم یا سوم یا چهارم تکمیل نماید، که در این صورت واجب است بعد از سر برداشتن از رکوع، سوره حمد را در قیام بعدى اعاده نموده و یک سوره یا آیه‏اى از آن را اگر پیش از رکوع سوم یا چهارم است، قرائت کند، و در این صورت واجب است که آن سوره را تا قبل از رکوع پنجم به آخر برساند.

مجموعه ای از پرسش و پاسخ های احکام نماز

اگر در نماز موبایل زنگ بزند ، آن را  قطع کنیم و یا اینکه ببینیم چه کسی بوده   است  یا اینکه پیامک رسیده را بخواهیم چه حکمی دارد ؟

حکم شک زیاد در بین نماز

اگر زیاد شک می کنید به شک خود اعتنا نکنید . اگر نماز را خوانده اید و بعد از آن شک می کنید که درست خوانده اید و صحیح بوده است یا خیر انشاء اله صحیح بوده ولازم نیست آن را تکرار کنید  . اگر وسط نماز شک دارید که کلمه ای را صحیح خوانده اید یا نه و یا عملی را درست بجا آورده اید یا نه، باز هم اعتنا نکنید و انشاء اله نماز شما صحیح است تا این حالت شما بر طرف شود .

خواندن نماز قضا به صورت نشسته

شخص اگر می تواند نماز را ایستاده بخواند نباید نشسته بخواند . نماز قضا نیز حکم نماز واجب و یومیه را دارد . یعنی قضای نماز های واجب یومیه حکم اصل نماز را دارد . در نماز مستحب اشکالی ندارد . اگر کسی نشسته بخواند مانعی ندارد ولی اگر ایستاده بخواند ثواب آن بیشتر است . و اگر نشسته خواند بهتر این است که دو برابر بخواند . یعنی اگر نماز دورکعتی است بهتر است دو نماز دورکعتی به همان نیت بخواند .

اما در نماز واجب و قضای نماز واجب مانند نماز صبح، اگر کسی می تواند ایستاده بخواند نباید نشسته بخواند . بسیاری از فقها فرموده اند که اگر کسی الان نمی تواند ایستاده نماز بخواند و نماز ظهر و عصر و مغرب و عشا را نشسته می خواند ، نماز قضای گذشته را نمی تواند نشسته بخواند. مگر اینکه امیدی نداشته باشد که دیگر بتواند ایستاده نماز بخواند .

مثلاً فرد کهنسالی است و پا درد و کمر درد دارد و امیدی ندارد که بتواند در آینده نمازهای قضا را ایستاده بخواند ، در این صورت می تواند نشسته بخواند . اما فرد سالم و یا کسی که امید دارد در آینده بتواند نمازهای قضا را ایستاده بخواند ، مثلاً الان پای او شکسته است و ممکن است یک یا دو ماه دیگر خوب شود ، نمی تواند نشسته بخواند .